Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Agrostemma githago & Lunaria annua

fotò
fotò
Niello

Agrostemma githago

Caryophyllaceae

Àutri noum : Courouno-di-blad, Pebreto, Barbudo, Nialo, Aniello.

Noms en français : Nielle, Nielle des blés.

Descripcioun :
Erbo pulèu grando que trachis dins li blad e que fai de poulìdi flour roso.

Usanço :
Li grano de niello soun empouisounanto, ço que dounavo, à passa tèms (avans la criblo di gran), de farino qu'èron pas manjadisso (farino nielado). Pèr acò la nielo èro levado di champ avans o dóu tèms di meissoun : "Iéu me rapelle que me mandavo moun pèro, ère pichouno ! -Vai ciéucla un pau aquéu caire de blad -De que fau leva ? - De nielo", me disié ! O peréu : "Meissounavian l'espéuto à la fauciho, e levavian aquéli planto que i'avié dedins... La nielo fasié de grano negro" (G. Gabinel e J. Chapus in O. Madon, op. cit., p. 127).

Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Agrostemma
Famiho : Caryophyllaceae



Coulour de la flour : Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Champ de cerealo

Liò : Champ - Meissoun
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Agrostemma githago L., 1753

fotò
fotò
Mounedo-dóu-Papo

Lunaria annua

Brassicaceae Cruciferae

Àutri noum : Erbo-de-la-routo, Desferro-miòu, Desferro-mulet.

Noms en français : Monnaie-du-Pape, Lunaire annuelle.

Descripcioun :
La mounedo-dóu-Papo es uno planto coumuno que se rescontro en ribo d'aigo e dins lis endré un pau fres. L'estiéu s'arremarco emé si fru que n'en soubro que la membrano dóu mitan, nacrado, après la cabusso di grano. Pèr acò es esta douna lou noum de mounedo. Fau saupre qu'aquesto planto èi naturalisado en Prouvènço.

Usanço :
Li jóuini brout soun manja en Bousnìo. Flour, fueio e fru soun tambèn manjadis mai pulèu amar. S'adoubo un bon tè emé li grano grasihado (F. Couplan, op.cit. p. 316).

Port : Erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico

Gènre : Lunaria
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae

Ordre : Brassicales

Coulour de la flour : Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 2 à 4 cm
Flourido : Printèms

Sòu : Ca-Si
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Abriéu à jun

Liò : Ribo d'aigo - Bos fres - Sebisso - Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Éuroupo-Èst
Ref. sc. : Lunaria annua L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
C
R
RR
CC
CC
RR
R
R

Agrostemma githago & Lunaria annua

RR
RR
C
RR
RR
RR
RR
ges

Coumpara Niello emé uno autro planto

fotò

Coumpara Mounedo-dóu-Papo emé uno autro planto

fotò